Günümüzde cruise gemileriyle seyahat etme ve tatil yapma turizmi hem ülkemizde hem de dünyada hızla yaygınlaşmaktadır. 2008 yılında yaşanan global kriz nedeniyle bir duraklama görülse dahi gelecekte turizmin alt sektörleri arasındaki yıldızı cruise endüstrisi olacaktır. Bodrum yeni limanı ile buradan pay almaya çalışmaktadır. Ancak Bodrum’un potansiyeli sadece limanına yanaşacak gemileri ağırlamakla hiçbir zaman sınırlı değildir ve olmamalıdır. Eğer bir kentin limanını ortasında bulunduğu bölgenin cruise merkezi yapmak istiyorsak o limandan kalkan ve o limana dönen cruise gemilerinin sayısını ve çeşitliliğini de artırmak zorundayız. Yani Bodrum Limanı’nı gemiler için “homeport” yapmalıyız. Bu gün Kuşadası arkasında bulunan Efes ve Meryem Ana’yı pazarlayarak cruise gemilerini çekmektedir. Yani Kuşadası karayı satarak çekim merkezi olmaktadır. Kuşadası çıkışlı bazı Yunan şirketlerinin Ege adaları turları yapan gemileri yok değildir. Ancak hem gemiler eski, hem de sayısı çok yetersizdir. Burada esas olan hem iç hem de dış turizm hareketliliği Bodrum gibi yüksek olan bir liman kentinin, ülkenin diğer liman kentlerine veya popüler olan dış ülke limanlarına sefer yapabilen gemi turlarını da alternatif olarak sağlamasıdır. Özel olarak ele alırsak Bodrum bugün konum olarak Ege’nin iç turizmde yoğun ilgi gören Yunan adalarına çok yakındır. Bodrum çıkışlı ve Bodrum dönüşlü içinde Mikanos ve Santorini olan üç veya dört günlük gemi turları iç piyasada her zaman rağbet gören tur paketleridir. Aynı zamanda yabancı tur operatörlerine önerilebilecek gemi-otel kombinasyonları onların da Bodrum’u satma potansiyellerini artıracaktır. Üç gün otel dört gün gemi, (içinde Kuşadası da olan) tur paketi, yabancı turiste hem kara hem de deniz tatili yapmasını sağlayacak, bu arada hem Efes ve Meryem Ana’yı ziyaret edebilecek, hem de Mikanos’un eğlencelerini yaşayacaktır. Bodrum aynı zamanda diğer limanlara günlük ulaşım olarak da önemli bir konumdadır. Belli bir hıza sahip (hovercraft veya hızlı feribot) gemiler düzenli (tarifeli) seferler ile hem yerli hem de yabancı turisti civar limanlara taşıyabilecek, daha sonra da tekrar alıp Bodrum’a getirebilecektir. Örneklersek, Sabah 7:00’de Bodrum’dan kalkan ortalama 32 knot hıza sahip bir deniz aracı, saat 9:30’da Kuşadası’nda olacak, orada yarım saat kalıp yolcusunu boşalttıktan sonra saat 10:00 da Kuşadası’ndan hareket edip saat 14:00’te Mikanos’a varacaktır. Adada bir gün kalıp ertesi gün geri dönmeyi planlayanlar için bu ideal bir hizmettir. Mikanos’tan geri dönen gemimiz saat 18:30’da Kuşadası’na gelecek, saat 9:30’da bıraktığı ve o arada Efes’i, Meryem Ana’yı gezen yolcularını alarak akşam saat 22:00’de Bodrum’a dönecektir. Bu program tur operatörleri tarafından da rağbet görecek bir program olacaktır, kanısındayım.   Ayrıca yukarıda belirttiğim programın içerisinden  Mikanos’u çıkartıp Çeşme’yi tura dahil edebilirsiniz. Bu durumda gemi Kuşadası’nda üç, Çeşme’de iki saat stop verebilecek ve daha sonra geri dönecektir. Özellikle yabancılar için bu günlük tur hem Çeşme ve Kuşadası’nı görmek, hem de Efes’i gezmek açısından da çok sempatik gelecektir. Böyle bir tarifeli sefer, ayrıca Çeşme ve Kuşadası’ndaki yerli ve yabancı turistler açısından da çok caziptir. Bilindiği gibi Bodrum’un gece hayatı hem ülkemizde hem de bölgede çok ünlüdür. Geminin dönüşü sırasında Çeşme ve Kuşadası’ndan gemiye binecek turistler Bodrum’a ulaştıkları saat 22:00’den sabaha kadar eğlenebilecek, sonra da sabah saat 7:00’de kalkan gemiyle kaldıkları kentlere dönebileceklerdir. Tamamen iç limanlara, yani Bodrum, Kuşadası, Çeşme hattına dönük gemilerin hızlı feribot olması, aynı zamanda bu merkezler arasında araç taşıma işlevini de yerine getirme fırsatını gemilere verecek, böylelikle, özellikle turizmin en hareketli olduğu zamanlarda ulaşımı rahatlatacak, kazaları önleyecektir. 2000 yılından beri Cruise işinin içinde olan birisi olarak Bodrum’un ‘sadece cruise gemilerinin yanaştığı bir liman’ olarak düşünülmesi ve çalışmaların bu yönde yoğunlaştırılmasına ne içim elveriyor, ne de aklım alıyor. Bodrum’un Barselona, Genova, Marsilya, ya da Pire limanları seviyesinde bir Cruise Limanı olabilmesi hem fiziki kapasitesi, hem de altyapısı ile mümkün değildir. O halde yapılacak iş, Bodrum’u Ege ve Akdeniz’in birleştiği yerde bölgesel bir cruise merkezi yapmak ve kentin bu konumunu ulaştırma alanında da kullanabilmektir. Yakın havaalanının önemi unutulmamalıdır. Bu yönde yapılacak çalışmaların hem Bodrum’a, hem de ülke turizmine daha fazla katkı sağlayacağına, daha yüksek katma değer yaratacağına eminim. 12 Ekim 2009 – Bodrum (Evet, tam 16 yıl önce yazmışım bu yazıyı ve öneriler sıralamışım. Şimdi bir daha tekrarlıyorum, ancak sonuçlarını görmek için bir 16 yıl daha benim bekleyecek zamanım yok. Dilerim beklemeye de gerek kalmaz. 22.10.2025)